İşletme Sermayesi Nedir? Özellikleri Nelerdir?

İşletme sermayesi, işletmenin faaliyete geçmesi ile faaliyetten kazanç elde etmeye başlayıncaya kadarki geçen süre içerisindeki üretim faktörleri fonudur. Yani işletme sermayesine genel olarak bir işletmenin, kazanç elde edinceye dek yaptığı harcamalar için kullanılmaktadır diyebiliriz.

İşletme sermayesinin bir diğer adı da; çalışma sermayesidir ve ikisi de aynı anlamı ifade etmektedir. Bu işleyişe göre, işletme sermayesini, faaliyet gösteren işletmelerin günlük olarak faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ihtiyaç duydukları nakit ve benzerler ile bir sene içinde nakde dönüştürebileceği varlıklarının tümünü ifade etmektedir de diyebiliriz. Bu bağlamda, kısa süreli olan finansal varlıklar, stoklar ve alacaklar işletme sermayesi olarak kayda geçmektedir. Bu anlamda da işletme sermayesinin bir diğer adı brüt işletme sermayesi olmaktadır.

İşletme Sermayesi Önemi

İşletme sermayesi bir işletmenin; firmanın kesintisiz ve sorunsuz bir biçimde üretim yapabilmesi, tam olarak çalışabilmesi, mali açıdan zorlanmadan uzak olması, firma olarak üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirebilmesi, firmanın kendi değerini arttırması ve iş geliştirebilmesi gibi açılardan oldukça önem arz etmektedir.

İşletme Sermayesinin Özellikleri Nelerdir?

İşletme sermayesinde, söz konusu unsurlar bakımından kısa vadeli olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü bu unsurlar yıl içinde nakde dönüştürülmektedir. Dolayısı ile nakit ile başlar ve tekrar nakit ile biterek dönüşüm tamamlanır. Bazı işletmelerde, söz konusu olan bu dönüşün birkaç yıla yayılmaktadır. Bu tarz işletmeler, bazen alacak ve stoklarını yıl içinde nakde çevirse dahi işletme sermayesi olarak baz alırlar.

İşletme sermayesinde, söz konusu olan unsurların hareketliliği fazladır ve bu unsurlar birbirleri ile ilişkilidir. Vade süresi en fazla bir yıl olan ve bir yıl içerisinde nakde çevrilen unsurlar bu süre içerisinde pek çok hareketlilik göstermektedir. Daha önce bahsedildiği gibi; stoklar da firmanın işletme sermayesindendir ve yıl içerisinde nakit stok olarak dönüştüğünde, nakit azalır, vade ile satış yapıldığında yine stok azalır ve tahsilat ile tekrar nakit elde edilir ve bu sefer de alacaklar azalma gösterir. Dolayısı ile tüm bunlar bir dönüşümdür ve birbirleri ile etkileşim halindedir.

İşletme sermayesinde meydana gelen değişiklikler ani değil; planlıdır.

İşletme Sermayesi Çeşitleri Nelerdir?

İşletme sermayesi kavram ve zaman açısından olmak üzere iki başlıkta ele alınmaktadır. Bir işletme sermayesi kavram açısından ele alındığında; brüt ve net olarak ayrılmaktadır. Bir işletmenin sermayesi zaman açısından ele alındığında ise; sürekli ve değişken olarak ayrılmaktadır. Değişken başlığı altında ise mevsimsel, devresel ve olağanüstü olmak üzere değişkenlerin varlığı söz konusu olmaktadır.

Brüt işletme sermayesinin, cari varlıkların toplamını ve net işletme sermayesinin dönüşüm gösteren varlıkların kısa vadeli olmak üzere yabancı kaynakları aşan kısmıdır. Yani net işletme sermayesinde, cari varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklara finanse edilmemesi durumudur. Net sermaye hesaplaması; öz sermaye ve uzun vadeli olan yabancı kaynakların toplamı ile hesaplanır.

Değişken işletme sermayesi, işletmelerin işletme sermayesinden ayrı ihtiyaç duyduğu işletme sermayesidir ve bu ihtiyaçlar firmaların devresel, olağanüstü ve mevsimsel dalgalanmalarından kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda mevsimlik işletme sermayesi, üretimi mevsimlere ve belli periyotlara göre değişkenlik gösteren işletmeler için geçerlidir. Bu işletmeler, durgun dönemlerinde işletmenin sermayesi konusunda sıkıntı yaşamazlar çünkü giderleri çok yoktur ve o zamana dek alacaklarını tahsil etmişlerdir.

Devresel işletme sermayesinde, iş hacminin genişleme gösterdiği dönemlerde sürekli olan işletme sermayesinin dışında, gelişme gösterebilmek için işletme sermayesine ihtiyaç duyup teminini yaparlar ve buna devresel dalgalanma sebep olur.

Olağanüstü işletme sermayesinin ise, faaliyette olan işletmelerin çeşitli doğal afet durumlarında, grevlerde ve savaş gibi olağanüstü durumlarda ihtiyaç duyduğu bir sermaye çeşididir.